کوسوت و سه صندلی

شاید بتوان جوزف کوسوت را آغازگر مهمترین جنبش هنر معاصر یعنی هنر مفهومی دانست. در این مقاله می توانید با این هنرمند آشنا گردید.

زندگینامه

جوزف کوسوت، در 1945 در شهر تالیدو واقع درشمال غربی اوهایو به دنیا آمد . در سال های 1955 - 1976 در مدرسه ی طراحی موزه تالیدو، در موسسه ی هنر کلیونر ، و در مدرسه ی هنر های بصری نیویورک به تحصیل هنر پرداخت .

وی در سال های 1971 – 1972 در مدرسه ی جدید پژوهش های اجتماعی نیویورک به فراگیری انسان شناسی و فلسفه مشغول شد . از 1969 به بعد در کاونتری انگلستان و نیز نیویورک سردبیری نشریه ی هنر و زبان را بر عهده داشت از 1975 یکی از دو سردبیر مجله ی فاکس بود که در نیویورک منتشر می شد .

در 1967 نخستین نمایشگاه انفرادی خود را در موزه ی نرمال آرت نیویورک ( که خود مدیر و بنیان گذار آن بود ) بر پا داشت . از 1969 به این سو چند نمایشگاه انفرادی در گالری کاستلی ، نیویورک تشکیل داده است . کاسوت یک هنرمند تجربی آمریکایی است که از میانه ی دهه 1960 به عنوان یکی از پیشتازان عمده ی هنر مفهومی شناخته شده و به تحلیل زبانی مفاهیم هنری توجه زیادی داشته است.

دید گاه هنر مند و سیر کاری او

در اوایل سال 1965 ، کوسوت به دیدگاه هنری بدیعی رسید و برنامه ای را یافت که از جدایی کامل زیبایی شناسی و هنر طرفداری کرد . به نظر کوسوت وظیفه ی هنر این است که همواره ماهیت خود را زیر سوال ببرد و با تحلیل های گسترده به شفاف سازی سوال هنر چیست کمک کند .

سال 1965 ظهور نخستین آثار نظیر یک و سه صندلی ، در همین زمان ، روی قطعات نئونی کار می کرد. در سال 1966 ، با شروع کار روی بررسی اول ، که در آن تعاریف فرهنگی اصطلاحات انتزاعی نظیر«معنا » یا « هیچ چیز » را روی کاغذ های مخصوص عکس بزرگ می کرد ، درجه ی تجرید را یکبار دیگر در آثارش مطرح نمود .

عنوان تمام آثار موجود در این مجموعه« هنر به مثابه ایده» است کلمه تاکید میکند . در بررسی دوم خود بین سال های 1968 و 1969 از ارائه هر نوع شی چشم پوشید و صرفا مجموعه هایی از فرهنگ واژه یاب را به طور نا شناس در مجلات و دیگر رسانه های عمومی به انتشار رساند . اگر چه می داند این مجموعه ها ، به وضوح ، بافت هنری سنتی را ترک کرده اند ، اما کوسوت این آثار را نیز در « نظری درباره ی هنر »می داند. در سال 1969 کوسوت در مجله ی « استودیو اینتر نشنال » مقاله ی « هنر پس از فلسفه » را منتشر کرد او معتقد بود که کارش از دیگر شکل های هنر مفهومی متمایز است. او کاربرد اصطلاح « هنر مفهومی » را برای رویکردهای هنری لاورنس واینر ، داگلاس هوبلر یاجان بالرساری جایز نمی دانست ، زیرا آثار آن ها هنوز به واقعیتی خارج از هنر مرتب بود . از نظر او ، « هنر مفهوم محض» باید هر گونه ارجاع به اسلوب و مواد سنتی رارها کند و خود را منحصرا به شکل مفهوم عرضه کند .

در مقاله ی « هنر پس از فلسفه » جمله ا ی هست که نگرش کوسوت را چنین خلاصه می کند : « ناب ترین تعریف هنر مفهومی این خواهد بود که تحقیقی در پایه های مفهوم « هنر » است ، باتمام معناهایی که تا کنون برای آن متذکر شده اند » تنها در آثار مربوط به سال های 1970 ، سوال اساسی معنی را به بافت های فلسفی ادبی و روانکاوی کشاند .

تحلیل اثر: یک و سر صندلی (موزه هنر مدرن، نیویورک 1965 )

یک صندلی چوبی تاشو واقعی، تصویر یک صندلی ، و تعریف لغت نامه ای «صندلی» رادر جوار هم قرار داد این سه بخش معروف ، به سه نسخه از یک شیء قابل استفاده " یک شیء فیزیکی ، عکس بسیار بزرگی از آن ، و یک شرح بزرگ شده از معنای لغوی آن در فرهنگ لغت ، که در کنار یکدیگر قرار گرفته اند "

در این اثر یک صندلی که هم ردیف با دو معرفش قرار گرفته و به رابطه ی مفهومی و اختلاف آن با تعریف و تصویر ظاهری اش تاکید می کند .

شیء فیزیکی ، میراث اشیاء حاضر آماده ی مارسل دوشان را معرفی می کند در حالیکه عکس به دنبال بازنمایی هنری و متن به عرصه های نوشتاری همچون ادبیات و فلسفه اشاره دارد .

کدام یک از واقعیت حقیقی و یا مجازی یک شیء یا پدیده را بیان می دارد؟ این پرسش در عین حال روش شناخت در علم هنر و ادبیات را به قیاس می کشد و از این منظر رهیافت نوینی را برای هنر پیشنهاد می کند که نه تمایل به علم و نه شوق ادبیات را در سر می پروراند . بلکه بر آن است تا هنر را بر اریکه ی فلسفه بنشاند، هم چنان که در نوشتار مهم کوسوت « هنر در پی فلسفه» تصریح شده است .

وی در این نوشتار ، دوشان را یک نقطه ی اتکاء تاریخی برای طرح نظریه ی هنر مفهومی معرفی کرده ، می افزاید هنر قبل از او پافشاری مطلق بر تجسم فیزیکی عملا از پیشرفت نظری باز مانده بود .

آنچه در این اثر قابل بحث است اصالت معناست و اینکه کدام یک از این سه جزء واقعیت صندلی را ابراز می دارد . آنچه که هویت یک شیء مثل صندلی را تعریف می کند نگاره هایی چون نام ، شکل ، کاربرد ، جنسیت واستعاره های معنایی ست که البته همه ی آنها مستقل از وجود شیء بوده و توسط خود شیء به طور ذاتی بیان نمی شود .

بنابراین شیء صندلی ، گویای همه چیز آن نیست و مثلا مجموعه استنباط هایی که در حوزه ی ادبی برای آن قائل می شویم خارج از جنبه ی وجودی شیء قابل درک است دقیقا به همین دلیل ما می توانیم بدون حضور صندلی درمورد مفهوم ، عملکرد وهمه اشارات و کنایه های مربوط به آن صحبت کنیم .

عکس صندلی هم صرفا باز نمایی شکلی آن است و اگر چه به آن اشاره می کند ، اما دقیقا خود شیء نیست و کاربرد آن ا ندارد نام و تعاریف صندلی نیز به شکل دیگری به صندلی ارجاع می گردد و با همه ی توضیحاتی که در مورد ماهیت صندلی ارائه می کند ، نمی تواند عینیت آن را داشته باشد .

در حقیقت عکس صندلی و تعریف لغت نامه ای آن به دو روش متفاوت تصویری و کلامی این شیء را توصیف می کند . بدین قرار جلوه های تصویری و متنی یک شیء در همه ی جنبه های واقعی و ذهنی آن شیء دلالت نمی کند به بیان دیگر هر کدام از نشانه های مذکور و همچنین خود شیء فقط بخشی از واقعیت ذهنی و فیزیکی آن را بیان می دارد .

از نظر او اثرهنری تصویر دیکشنری یا فتو کپی ای نیست که بر روی دیوار نصب شده بلکه آن اندیشه ایست که ایده نظری را هنر می پندارد . من فتو کپی را یک اثر هنری تلقی نمی کردم ،بلکه خود ایده اصلی کار، هنر بود کلمات در تعریف واژه ، اطلاعات هنری را تامین می کردند . . . . آنچه از منظر کوسوت هنر تلقی می شود نه یک متن مشخص ، بلکه خود این ایده استفاده از متن یا « زبان » است که به شکل یک طرح تحلیلی و به عنوان یک مدل تئوریک تحقق می پذیرد .

منتقدان می گفتند :در هنر مفهومی هنر یک وسیله برای تجارت یا لذت بردن از آن نیست بلکه دارای معنا و مفهومی می باشد که به آن می پردازد .

* دانشجویی کارشناسی ارشد گرافیک دانشگاه تهران