عزاداری سیاسی، عزاداری سکولار

یکی از اموری که در این سال ها برخی افراد مذهبی درگیر آن هستند این است که نحوه اداره مجالس عزای امام حسین علیه السلام چگونه باید باشد. گویا همه بر این اتفاق دارند که روز به روز باید بر کیفیت و کمیت این مجالس افزوده شود. اما اختلاف در این است که چه چیزی کیفیت محسوب می شود.

برخی برآنند که در این مجالس به طور محض باید به روضه خوانی پرداخته شود و اگر سخنرانی نیز می شود باید فقط و فقط در مورد اهل بیت علیهم السلام باشد. مثلا فضائل آنان بیان شود و نباید وارد مسائل سیاسی به هیچ وجه شد. ورود در مسائل سیاسی را دون شأن مجلس امام حسین علیه السلام می دانند و می گویند نباید مجالس را با این امور تنزل داد و سبک نمود. این دسته از افراد حتی بیان درس های عاشورا را بر فراز منبر بر نمی تابند و می گویند از مقام امامت و فضائل امام حسین علیه السلام برای مردم بگو و به بحث های این چنینی کاری نداشته باش.

وقتی بحث از اهداف قیام عاشورا به میان بیاوری مثل امر به معروف و مبارزه با ظلم و تن ندادن به ذلت و امثال این مفاهیمی که به نحوی به زندگی اجتماعی مرتبط است و انسان را از دین فردی و در کنج خانه دور می کند، باز عده ای زبان به اعتراض می گشایند که این نحوه بحث ها و تحلیل ها ما را به نتیجه نمی رساند. اصلا امام حسین علیه السلام کی قیام نمود بلکه او را کشتند.

این جریان خزنده در ده سال اخیر به طور مرموزی خود را به بیشتر محافل مذهبی گسترش داده و نوعی سکولاریزم را ترویج می کند.

شکی نیست که مجالس اهل بیت علیهم السلام جای دعواها و منازعات سیاسی نیست و شاید افراط برخی سیاسیون در این زمینه در سال های نه چندان دور، این افراد را که زمینه چنین انحرافی را داشته اند بر این سیاست زدایی از مجالس مصمم تر نموده است. فلذا متاسفانه اخیرا به وفور مشاهده می شود که برای عزاداری از سخنران استفاده نمی شود تا به تبیین مسأله عاشورا بپردازد و اگر دعوت شود برای او از جانب دعوت کننده موضوع تعیین می شود و اگر این هم نباشد سخنرانانی دعوت می شوند که حرف دعوت کننده را به کرسی بنشاند نه این که حقائق را آزادانه، مثل امام حسین علیه السلام، بدون وابستگی بر زبان جاری کند.

اما آیا نباید در مجالس اهل بیت علیهم السلام تحلیل سیاسی ارائه شود؟! اگر بشود دیگر مجلس، مجلس اهل بیت علیهم السلام نخواهد بود؟! اگر این تفکر صحیح باشد پس باید گفت از آنجا که خداوند قداستش از امام حسین علیه السلام بالاتر است پس در نماز جمعه که نماز است و ذکر الله می باشد چنان چه در سوره جمعه و منافقون خداوند از این نماز تعبیر به ذکر الله نموده است، به طریق اولی نباید به مسائل دست اول جهان اسلام پرداخته شود.

چه شده است که نماز که از همه عبادات فرعی تر و فردی تر به نظر می رسد اسلام آن را تهی از سخنرانی و مسائل سیاسی نپسندیده است. فلذا حقیر در مقاله ای به مناسبت شهادت امام باقر علیه السلام در آخرین مناسبتی که گذشت این مسأله را تبیین نمودم و حدیثی را نقل کردم که مدرک فقهای ما برای این فرع است که خطیب جمعه باید مخاطبان را با مسائل دست اول دنیای اسلام آشنا کند، نماز عید فطر و قربان نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

حالا بعضی به بهانه قداست مجالس امام حسین علیه السلام می خواهند این مجالس را از بیان حقائق تهی کنند. بزرگترین خیانت به مجالس امام حسین علیه السلام همین جاست، چرا که امام حسین علیه السلام انقلابی ترین فرد عالم است، مبارز ترین فرد عالم است، عاشورا مکتب مبارزه و درس مقاومت در برابر ظلم است، اما چه می شود که روضه خوان هایی پیدا می شوند که در دربار شاه حاضر شده و به روضه خوانی می پردازند و امروز شبکه هایی ماهواره ای مثل قارچ رشد می کنند و از امریکا و انگلیس برای مردم جهان می خواهند امام حسین علیه السلام را به دنیا معرفی کنند؟! مثل این که یزید به میدان آمده و می گوید: بیایید قرائت من از حسین را بپذیرید. یزید هم می خواست حسین علیه السلام بماند لکن بیعت کند و در گوشه ای بخزد و به هیچ چیزی که در دنیای آن موقع اسلام می گذشت کاری نداشته باشد و اعتراضی نکند و صدای خشم خود را فرو ببرد اما «ابی الله ذلک لنا و حجور طابت و طهرت».

امام حسینی که از لس آنجلس و لندن برای مخاطبین تبیین می شود و عاشورایی که از این حلقوم ها توضیح داده می شود به تو می آموزد که برای رسیدن یک عده به مطامع خودشان شمشیر را به جای فرود آوردن بر سر کفر و استکبار و تفرعن باید بر فرق خودت فرو آوری و صد البته چنین فرقهای سری شایسته اند که خود صاحبانش با شمشیر بر آن بکوبند و آن را بشکافند!!

چنین تبیین ها و قرائت ها از عاشوراست که به تو می آموزد «ریا در مجلس امام حسین علیه السلام راه ندارد. هر چه بگویی و بکنی عزاداریست و کسی را حق اعتراض نیست» چه شده است در نماز که برترین عبادت است و از آن خداست شیطان دست می برد و خداوند می فرماید «فویل للمصلین الذین هم عن صلواتهم ساهون الذین هم یرائون» اما مجلس امام حسین علیه السلام از نماز هم بالاتر است و نعوذ بالله از خدا و قرآن هم بالاتر چه را که خدا نتوانسته شیطان را از تسلط بر بنده اش در نماز جلوگیری کند ولی امام حسین علیه السلام توانسته است!!!

فأین تذهبون؟! این فقط بندگان مخلصند که از دستبرد شیطان به دورند.

و چون مجالس و عزاداری بر امام حسین علیه السلام از اعظم قربات و عبادات است ابلیس لعین و شیطان بزرگ بیشتر از هر امری به دنبال به انحراف کشیدن این مجالس اند، امریکا را عاشورا از این مملکت بیرون کرد، بینی استکبار را در هشت سال دفاع مقدس، عاشورا بر خاک مالید، اما کدام عاشورا؟! عاشورای سکولار؟! نه، هرگز، بلکه عاشورایی که خمینی کبیر(ره) به این ملت آموزش داد. قرائتی که وی از حسین بن علی علیهماالسلام به این ملت ارائه کرد. فلذا می فرمود:

«سید الشهدا مى‏دانست كه دارد چه مى‏كند، مى‏دانست كه اینجا، این سفر این طورى است. خوب، از خطبه‏هاى بین راه هایشان و از فرمایشاتى كه كردند معلوم است كه مسأله این بوده است كه ... نه، اینكه مسأله این بوده است كه حالا چون مى‏خواستند بروند آنجا، ببینند چه مى‏شود. وضع جورى بوده است كه باید بشود، باید این فداكارى بشود تا اینكه كار درست بشود. و ما هم امروز هر چه داریم از آن فداكارى است كه آن فداكارى براى اسلام بود كه همان مقدارى كه تا حالا [دوام‏] آورده است از همان بوده است. و ما باید این را، این پایگاه را حفظش بكنیم و فداكارى را به مردم یاد بدهیم كه باید فداكارى بكنید. فقط قضیه این نیست كه ما براى سید الشهدا گریه كنیم، آن هم البته بزرگ است، لكن فداكاری هایش را باید حساب بكنیم. باید ارزش آن كارى كه او كرده است و آن بساط ظلمى كه به هم زده است، [بیان كنیم‏] مى‏خواستند بكشانند به كفر و آن مسائلى كه یزید مى‏خواست درست بكند، طبعاً همه را خنثى كرد ایشان.» (صحیفه امام، ج‏17، ص: 44)

«شاید غرب زده‏ها به ما مى‏گویند كه «ملت گریه» و شاید خودی ها نمى‏توانند تحمل كنند كه یك قطره اشك مقابل چقدر ثواب است. یك مجلس عزا چقدر ثواب دارد. نتوانند هضم كنند و نتوانند هضم كنند آن چیزهایى كه براى ادعیه ذكر شده است و آن ثواب هایى كه براى دو سطر دعا ذكر شده است. نمى‏توانند این را ادراك كنند و هضم كنند. جهت سیاسى این دعاها و این توجه به خدا و توجه همه مردم را به یك نقطه، این، این است كه یك ملت را بسیج مى‏كند براى یك مقصد اسلامى. مجلس عزا نه براى این است كه گریه كنند براى سید الشهدا و اجر ببرند- البته این هم هست و دیگران را اجر اخروى نصیب كند- بلكه مهم، آن جنبه سیاسى است كه ائمه ما در صدر اسلام نقشه‏اش را كشیده‏اند كه تا آخر باشد و آن، این [كه‏] اجتماع تحت یك بیرق، اجتماع تحت یك ایده و هیچ چیز نمى‏تواند این كار را به مقدارى كه عزاى حضرت سید الشهدا در او تأثیر دارد، تأثیر بكند.» (صحیفه امام، ج‏16، ص: 346)

فلذا برای عاشورای امام حسین علیه السلام، یزید زمان برنامه دارد، برنامه این است که از درون تهی شود، بی خاصیت شود، در آن فقط از یزید مرده و سقط شده سخن به میان آید و یزید حیّ و حاضر دیده نشود ... !

حمید حاج علی                

مدّرس حوزه علمیه              

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان