تبیان، دستیار زندگی
طبق ترسیم آیات و احادیث، جامعه بشری در زمان حکومت حضرت مهدی(عج) تبدیل به نظامی یکپارچه و واحد می شود و از آنجایی که در راس این نظام امام معصوم قرار دارد، در آن حکومت همگان شاهد انواع تحولات اقتصادی و اجتماعی و علمی و ... خواهند بود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تحول اقتصادی عصر ظهور

ظهور


طبق ترسیم آیات و احادیث، جامعه بشری در زمان حکومت حضرت مهدی(عج) تبدیل به نظامی یکپارچه و واحد می شود و از آنجایی که در راس این نظام امام معصوم قرار دارد، در آن حکومت همگان شاهد انواع تحولات اقتصادی و اجتماعی و علمی و ... خواهند بود.

یکی از مهمترین تحولات، تغییر در نظام اقتصادی است که زندگی انسان ها به طور مستقیم از آن اثر می پذیرد و به قول امام کاظم(علیه السلام): خداوند همه ثروتها را (از همه منابع درآمد) میان مردم تقسیم کرده است و به هر کس حقش را داده است، کارگزاران و توده مردم و بینوایان و تهی دستان و هر گروهی از گروه های مردم. پس اگر عدالت اجتماعی برقرار شده بود همه مردم بی نیاز شده بودند.

در میان صفحات نهج البلاغه، به سخنی از امیر المومنین(علیه السلام) بر می خوریم که در آن ریشه تمام مشکلات بشر بیان شده است:

سوگند به خدایی که دانه را (در دل خاک) بشکافت، و آدمیان را آفرید، اگر علم را از معدن آن اقتباس کرده بودید، و خیر را از جایگاه آن خواستار شده بودید، و از میان راه به رفتن پرداخته بودید، و راه حق را از طریق روشن آن پیموده بودید، راههای شما هموار می گشت، و نشانه های هدایتگر پدید می آمد، و فروغ اسلام شما را فرا می گرفت، و به فراوانی غذا می خوردید، و دیگر هیچ عائله مندی بی هزینه نمی ماند، و بر هیچ مسلمان و غیر مسلمانی ستم نمی رفت.

در اینجا ما به عواملی که باعث رفاه و ثروتمندی مردم عصر ظهور می گردد، اشاره می کنیم:

مبارزه با مفسدان اقتصادی

امام با از میان برداشتن ظالمان و سرمایه دارانی که در تمام سالهای غیبت، از راههای نامشروعی مانند استثمار و غصب و احتکار و گران فروشی و کم فروشی و دزدی از مال محرومان و یتیمان، به سرمایه دارانی بزرگ تبدیل شده اند، عدالت اقتصادی را اجرا خواهد کرد.

امام مهدی (عج)، حق هر حقداری را بگیرد و به او دهد، حتی اگر حق کسی زیر دندان دیگری باشد، از زیر دندان انسان متجاوز و غاصب بیرون کشد، و به صاحب حق بازگرداند.(1)

زمانی که هر حقی به صاحب حق بازگردانده شود (2)، بسیاری از اموال غصب شده گرد هم می آیند و ثروت انبوهی جمع می شود.

امام باقر (علیه السلام) در این باره می فرمایند: ... همه اموال جهان، در نزد مهدی (عج) گرد آید، آنچه در دل زمین است و آنچه بر روی زمین، آنگاه مهدی به مردمان بگوید: «بیایید! و این اموال را بگیرید! اینها همان چیزهایی است که برای به دست آوردن آنها قطع رحم کردید و خویشان خود را رنجاندید، خونهای بنا حق ریختید، و مرتکب گناهان شدید، بیایید و بگیرید!»

عرضه نعمت ها از زمین و آسمان

در زمان حکومت حضرت مهدی(عج) زمین آنچه را در اعماق خویش دارد برای وی بیرون می دهد و همه امکانات و برکات خویش را در اختیار او می گذارد .

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در این باره می فرمایند: خداوند برای قائم (عج) گنجها و معادن زمین را آشکار می سازد.(3)

امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: برای قائم ما گنجها آشکار می گردد.

آسمان باران خود را فرو می فرستد. و زمین حاصلخیز می شود.(4)

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: امت من در زمان مهدی از چنان نعمتی برخوردار شوند که مانند آن را هرگز برخوردار نشده باشند، آسمان باران بر سر آنان فرو ریزد و زمین هیچ گیاهی را نگاه نداشته مگر اینکه آنرا می رویاند.

در آن زمان این برکات، باعث رونق گرفتن کشت و کار می شود و در نتیجه ثروت در اختیار مردم قرار می گیرد و اختلافات مالی مردم که باعث ایجاد جرایم و قطع رحم ها شده است، از بین می رود.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: آسمان چیزی از باران خود نمی گذارد مگر آنکه آن را پی در پی می فرستد و زمین چیزی از گیاه خود را باقی نمی گذارد مگر آنکه آن را ظاهر می کند تا اینکه مردگان آرزو می کنند زنده بودند.(5)

همچنین، حضرت امیرالمۆمنین علی (علیه السلام) درباره ی این فراوانی و برکت، فرمودند: زمین به عدل، خرسند می شود. آسمان، باران خود را، درخت، ثمر خود را و زمین، گیاه خود را می دهد و خود را برای اهلش زینت می بخشد.(6)

درباره ی فراوانی باران و برکت زمین، روایات بسیاری هست. این برکات تا جایی ادامه پیدا می کند که «زنی از عراق تا شام پیاده می رود و جز بر روی گیاهان پا نمی نهد...» (7) دقت کنید که این بخش سرزمین، در حال حاضر، بیابان است! وقتی وضعیت بیابان ها اینگونه باشد، درباره ی سرزمین های حاصلخیز، تو خود حدیث مفصل بخوان!

ظهور

تقسیم عادلانه اموال توسط حضرت مهدی(عج)

در احادیثی آمده است که همه اموال دنیا نزد امام مهدی (عج) جمع می شود و امام آنها را میان مردمان طبق قانون عدل و براساس نیاز و رسیدن به رفاه و بی نیازی تقسیم می کند:

امام باقر (علیه السلام) در این باره می فرمایند:

... همه اموال جهان، در نزد مهدی (عج) گرد آید، آنچه در دل زمین است و آنچه بر روی زمین، آنگاه مهدی به مردمان بگوید: «بیایید! و این اموال را بگیرید! اینها همان چیزهایی است که برای به دست آوردن آنها قطع رحم کردید و خویشان خود را رنجاندید، خونهای بنا حق ریختید، و مرتکب گناهان شدید، بیایید و بگیرید!»

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نیز می فرمایند:

زمین گنجینه هایش را برای او خارج می سازد و وی مال و سرمایه بی شمار بین مردم پخش می کند.

در زمان مهدی (عج)... مال همی خرمن شود. هر کس نزد مهدی آید و گوید: «به من مالی ده!» مهدی بی درنگ بگوید: بگیر

به مهدی بشارتتان میدهم. او در میان امت من برانگیخته میشود... ساكنان آسمان و زمین از او خشنود خواهند بود. او اموال را به درستی تقسیم میكند. مردی پرسید: منظورتان چیست؟ فرمودند: به شكل مساوی میان مردم تقسیم میكند.

امام علی (علیه السلام) نیز می فرمایند:

سپس (امام مهدی «عج») به کوفه در آید، و در آنجا مسکن گزیند، و هر برده مسلمانی را (در صورتی که باقی مانده باشد) بخرد و آزاد کند و دین بدهکاران را بپردازد، و مظلمه ها و حق هایی که بر گردن کسان است (به صاحبان حق) بازگرداند، کسی کشته نشود مگر این که بهای آن را (که دیه است) به صاحبانش تسلیم کند، و آن کس که کشته شد بدهیش را بپردازد، و (زندگی) خانواده او را تأمین کند، تا سراسر زمین را از عدل و داد بیآ کند...

انجام فرائض اقتصادی

خمس، زکات و صدقه که باعث تقسیم عادلانه ی ثروت می شود، ملکه ی عملی مردم می شود و تا جایی پیش می رود که کسی برای صدقه گرفتن در زمین پیدا نمی شود. «صاحب ثروت به دنبال کسی می گردد که صدقه اش را بپذیرد و وقتی آن را به شخصی می دهد، می گوید نیاز ندارم.» (8)

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: امت من در زمان مهدی از چنان نعمتی برخوردار شوند که مانند آن را هرگز برخوردار نشده باشند، آسمان باران بر سر آنان فرو ریزد و زمین هیچ گیاهی را نگاه نداشته مگر اینکه آنرا می رویاند

امام باقر علیه السلام نیز می فرمایند:

(امام مهدی «عج»)، در سال دوبار به مردم مال ببخشد و در ماه دوبار امور معیشت بدانان دهد... تا نیازمندی به زکات باقی نماند. و صاحبان زکات، زکاتشان را نزد محتاجان آورند، و ایشان نپذیرند. پس آنان زکات خویش در کیسه هایی نهند و در اطراف خانه ها بگردند (برای دستیابی به محتاجی)، و مردم بیرون آیند و گویند: ما را نیازی به پول شما نیست ... پس مهدی دست به بخشش گشاید، چنان که تا آن روز کسی آنچنان بخشش اموال نکرده باشد.

علاوه بر این اموال، اهل کتابی که در آن زمان مسلمان نمی شوند، به حکومت جهانی اسلامی، مالیات می دهند. (9)

امّا باید دانست که این ادای احکام الهی یک طرفه نیست. امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «اوّلین کاری که مهدی‏ (عج) انجام می‏دهد، این‏ است که در همه جای عالم ندا می‏کند که: توجّه کنید! هر کس برعهده یکی از شیعیان ما قرضی داشته باشد آن را بگوید، تا این‏که دانه سیر و خردل را هم به صاحبان آن‏ها برساند، چه رسد به طلاها و نقره‏ها و املاک زیاد که همه را ادا می‏کند.» (10)

قناعت ورزی

مهمترین عامل ثروتمندی مردم عصر ظهور، قناعت آنهاست. هرچند ثروت به صورت طلا و نقره در عصر ظهور کم نیست، با این حال، مردم به آنچه نیاز دارند، بسنده می کنند. چنانچه در روایات داریم:

...منادی حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) در همه جا ندا می دهد که هر کس مالی می خواهد بیاید و بگیرد. هیچ کس مراجعه نمی کند غیر از یک نفر و خزانه دار آنقدر به او می بخشد که نمی تواند حمل کند. او هم پس از آنکه می رود پشیمان می شود و با خود می گوید:"من از همه حریص تر بودم." مال را به قصد برگرداندن، پیش خزانه دار می برد ولی به او می گویند: "چیزی که بخشیدیم، پس نمی گیریم."(11)

پی نوشت:

1. المهدی الموعود المنتظر، ج 1، ص 279؛ به نقل از خورشید مغرب 31؛ به نقل از کتاب اینترنتی پژوهشی در انقلاب جهانی مهدی «عج» و چگونگی آینده انسان و اسلام، به نقل از سایت اطلاع رسانی آل البیت.

2. طبرسی، الاحتجاج، ص 413؛ به نقل از صدر، محمد، همان، ص 470

3. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ص 342؛ به نقل از صدر، محمد، ص 468

4. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 13، ص 182

5. العمده، ص 436؛ تذکرة الحفا1 ج3، ص 738؛ به نقل از نهاوندی، علی اکبر، العبقری الحسان، ج 7، ص 346

6. تفسیر القمی، ج 2، ص 346؛ به نقل از همان، ص 348

7. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 13، ص 182؛ به نقل از صدر، محمد، همان، ص 470

8. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ج1، ص 74

9. مجلسی، محمد باقر، همان، ص 196؛ به نقل از صدر، محمد، همان، ص 489

10. بحارالانوار، ج 53، ص 34؛ به نقل از موسوی اصفهانی، محمد نقی، ج 1، ص 190

11. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ص 562

فراوری: امیررضا عرب

بخش مهدویت تبیان 


منابع:

سایت مستور

صدر، محمد، تاریخ پس از ظهور، صص 463 – 470

کورانی، علی، عصر ظهور، صص 345 – 349

روزگار رهایی، کامل سلیمان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.