بخش اول از كتاب «محجة البيضاء فى تهذيب الاحياء» پيرامون آداب غذا خوردن
«بسم اللّه الرحمن الرحيم»سپاس ويژه خداوندى است كه مخلوقات را به بهترين صورت تدبير فرمود و زمين و آسمانها را آفريد، و آب گوارار از عصاره بخارات نازل كرد و بدان وسيله دانه ها و گياهان را به وجود آورد، و روزيها و خوردنيها را مقدر و به وسيله خوردنيها قواى جانداران را حفظ كرد و با اطعام بندگان پاكيزه به طاعات و اعمال شايسته آنان كمك كرد.درود پايان ناپذير خداوند بر حضرت محمّد صلّى الله عليه وآله وسلّم صاحب معجزات درخشان و بر خاندان او، و سلام فراوان بر ايشان باد!بارى، هدف خردمندان، ديدار (رحمت) خداى سبحان در سراى آخرت است؛ و هيچ راهى جز علم و عمل براى رسيدن به اين هدف وجود ندارد؛ از سويى مراقبت بر علم و عمل جز با تندرستى ممكن نيست، و تندرستى نيز جز با تناول كردن غذا و خوراك به مقدار حاجت در هر شبانه روز ميسر نمى شود. از اين روست كه بعضى از نياكان صالح گفته اند:«غذا خوردن نيز از امور دينى است»، و بر اين اساس است كه خداوند متعال مىفرمايد: «كلوا من الطيبات واعلموا صالحا.(1) بنابراين هركس كه اقدام به خوردن غذا مىكند تا بدان وسيله به علم و عمل خود يارى رساند و تقوايش را تقويت كند، سزاوار نيست كه زمام نفس را رها كند و آن را همانند چهارپايان در چراگاه آزاد بگذارد تا هر چه مىخواهد بخورد؛ زيرا آنچه باعث ديندارى و وسيله رسيدن به ديانت است شايسته است كه مظهر انوار و آداب و سنن دينى باشد، به طورى كه بنده خدا را پاى بند كند و انسان متقى بدان وسيله از گناهان مصون بماند؛ تا آنجا كه اشتهاى به غذا را در خوردن و نخوردن با ميزان شرع بسنجد تا بدان وسيله گناه و معصيتى را از خود دور سازد و اجر و ثوابى را كسب كند؛ هر چند كه در آن غذا بيشترين لذت نفسانى باشد.پيامبر اكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم فرمود: «همانا مرد حتى به خاطر لقمه غذايى كه به طرف دهان خود و همسرش مىبرد اجر مىبرد.» (2)البته اين اجر و ثواب در صورتى است كه لقمه غذا را به دستور دين و به خاطر دين بردارد و آداب دينى را رعايت و به وظايف دينى عمل كند.اينك ما بر آنيم كه وظايف دينى فرد را در هنگام غذا خوردن بيان كنيم، از اين رو واجبات و مستحبات و آداب غذا خوردن و گوارايى آن و كيفيت غذا خوردن را در چهار فصل و همچنين فصل ديگرى در پايان مىآوريم.باب اول، در وظايف كسى كه تنها غذا مىخورد.باب دوم، آدابى كه رعايت آنها چه در صرف غذا به صورت فردى و چه به صورت دسته جمعى الزامى است.باب سوم، در آداب خاص غذا دادن به برادرانى كه به ديدن انسان مىآيند.باب چهارم، در آداب خاص دعوت، مهمانى و عوامل آن.(3)
لطفا منتظر باشید ...
