از هرسو كه به شهر قم پا مىگذاريم، گنبد نورآفرين و طلايىكريمه اهلبيتعليهم السلام برابر ديدگان، دل آرايى مىكند و قمرا زينت مىبخشد. اين خطه، خط دينباورى و ديندارى را از رهبرانالهى گرفته است. شهرى شهره است كه نامش در معراج شنيده شده وعطريادش از گلواژههاى معصومانعليهم السلام به مشام جان رسيدهاست. وجود عالمه آل طاها، عظمتى افزون بدان بخشيده، قم راولايتى كرده كه همه مردمانش اهل «ولايت»اند. و ديگر شهرهاغبطه والايىاش را مىخورند. اين همه از بركات كريمه اهلبيتعليهمالسلام است. او چون كوثرى در كوير خط سبز سعادت و رستگارىترسيم كرده و دلهاى عاشق را از گوشه و كنار سمت اين شهركشانده است. اينك كه در زاد روز ياس ياسين; فاطمه زهرا(س) وسالروز يكصدمين سال ميلاد حضرت امام خمينى(ره) قرار داريم، ازضريح چشمان آن عزيز سفر كرده، به حضرت معصومه(س) و قم نگاهىدوباره مىافكنيم و قطراتى از امواج معرفت امام(ره) را نصيبخود مىسازيم. در اين بازنگرى، از واژههاى زيبايى كه در ساليانبسيار از غنچه لبان آن انسان آسمانى بيرون تراويده، استفادهمىكنيم; واژههاى نورانى راهبرى كه همواره خود را «قمى» واهل قم مىدانست، به اين شهر افتخار مىكرد و عالمان آن را درتمامى جهان نمونه مىديد.
قم; خانه آل محمد(ص) و حرم اهل بيت عليهم السلام
«آشيانه آل محمد و پناهگاه شيعيان» لقبى قدسى است كه امامهفتم(ع) به شهر قم داده است. حضرت موسىبن جعفر(ع) قم را ديارىخوانده كه خداوند شر دشمنان و هرگونه بدى و آزارى را ازشيعيان آن دور مىكند. فرزند فرزانه امام موسىبن جعفر(ع)، رهبركبير انقلاب، با الهام از اين سخن فرمود:«از يزيديان جز اين انتظارى نيست كه به حريم كشور اسلامى ما وبه ملت پيرو امام زمان و حتى به خانه آل محمدعليهم السلام يعنىقم تجاوز نمايند...» پيش از ميلاد كريمه اهلبيتعليهم السلامحضرت معصومه(س)، امام صادق(ع) در سخنانى تابناك فرمود:«بزودى بانويى از فرزندان من كه فاطمه نام دارد در آنجا (قم) دفن مىشود. هركس او را زيارت كند، بهشتبر او واجب مىشود.»سپس قم را «مركز شيعيان» و «حرم اهلبيتعليهم السلام »ناميد و حرم خدا(ص) را مكه، حرم رسول خدا را مدينه، حرمولىخدا على(ع) را كوفه معرفى كرد و فرمود: «حرم ما نيز قماست.» حضرت امام خمينى(ره) در سخنانى، كه در جمع گروهى ازمردم مختلف قم بيان فرمود، بيش از بيست صفت ارزشمند در بارهاين شهر، حوزه علميه قم و مردم آن به كار برد: «قم حرم اهلبيت است. قم مركز علم است. قم مركز تقواست. قم مركز شهادت وشهامت است. از قم علم به همه جهان صادر شده است و مىشود; و ازقم شهادت به همهجا صادر مىشود. قم شهرى است كه در آن ايمان وعلم و تقوا پرورش يافته و از آن وقتى كه قم بوده است. قم اززمان ائمه اطهارعليهم السلام مورد توجه اسلام بوده است; و از قمتقوا، شجاعت، شهامت و همه فضايل به همهجا صادر مىشود و صادرخواهد شد.علمايى كه در قم من ادراك كردهام، كسانى بودند كه در دنيانمونه بودند. در علم و در تقوا و من اميدوارم كه ادامه پيداكند اين علم و تقوا در شهرشما تا زمان ظهور امام زمان سلامالله عليه...» در فرازى ديگر، شوق سرشار خود به قم و ساكنانشرا چنين بيان مىكنند:«من هرجا باشم قمى هستم و به قم افتخار مىكنم. دل من پيش قماست و قمى و دل من پيش همه اهل تقواست و همه كسانى كه به اسلامخدمت مىكنند. من گرچه از قم مع الاسف تا يك مقدارى دورهستم، لكن به حسب قلب نزديكم. سلام من را به اهل قم برسانيد واز همه شما اميدوارم كه اين نهضت را به آخر برسانيد.»
قم; شهر قيام و نهضت
امام صادق(ع) فلسفه نام قم را چنين بيان فرموده است:«از آنجا كه اهل قم با قائم آل محمد(ص) همراه مىشوند، با اوقيام مىكنند، او را يارى مىكنند. و استوار و پابرجا مىمانند،اين خطه را «قم» ناميدهاند.» از معصومانعليهم السلام علتهاو تفسيرهاى مختلفى در باره نام قم بيان شده است; اما آنچهفلسفهاى برتر در علت نام قم بيان شده است; قيام و نهضت اينشهر مقدس است. از ديرباز بيرق مبارزه عليه ستمگران، در اينشهر بر پا بوده است. از اينرو، دشمنان بغضى ديرينه نسبتبهمردم، حوزه و شهر قم داشتهاند. امام راحل(ره) در سخنى كوتاه،قم را شهرى هميشه پيشقدم در نهضت معرفى مىكند و مىفرمايد:«من در اين حالى كه هستم و ملاحظه مىفرماييد، كمتر موفق شدمكه برادرهاى قمى خودم را از نزديك ببينم و آن علاقهاى كه بهاين جوانها دارم... علاقه خودم را به آنها تقديم كنم. اينمسئله بايد براى همه ملت، توجه به آن بشود كه امروز اين مملكتبه دست تواناى شماها - و مبداء آن از قم بود به دستشماافتاده است... بايد خودتان به فكر آن باشيد. قم هميشه پيشقدمدر امور بوده است.» اين ويژگى پرفروغ سبب شد تا آن رهبرفرزانه، در روز ورود خود به اين شهر، قم را «نمونه» و محلانتشار «دانش» معرفى كند و بفرمايد:«از قم علم منتشر مىشود. از قم قدرت منتشر مىشود. قم نمونهبود و من مفتخرم كه در قم هستم. من 15 سال يا قدرى بيشتر ازشما دور بودم; لكن دلم اينجا بود. با شما بودم. شماغيرتمندان، شما پاك جوانان سرمشق همه شديد.»آرى:شهرها انگشترند و قم نگين قم هماره حجت روى زمين مرقد «معصومه» چشم شهرها مهر او جانهاى ما را كهربا «حوزه قم» هالهاى برگرد آن فقه و احكام خدا را مرزبان قم هميشه رفته راه مستقيم بوده در مهد هدايتى مقيم قم نمىبيند مگر خواب قيام تيغ قم بيگانه باشد از نيام شهر خون، شهر شرف، شهر جهاد شهر فقه و حوزه، علم و اجتهاد هركجا را هرچه سيرت دادهاند اهل قم را هم بصيرت دادهاند نقطه قاف قيامند اهل قم برق تيغ بىنيامنداهل قم
انتشارات شهر قم
انتشارات هر مرز و بوم نشان روشنى از رشد، آگاهى و بينش مردمآن سرزمين است. آنگاه كه تعداد روزنامهها، مجلات، كتابها وديگر نوشتارهاى مفيد و انسانساز يك جامعه افزايش يابد، شمارجرائم، قتل، غارت و جنايت و دادگاهها و زندانها كاستىمىپذيرد.بىشك وقتى بسيارى نشريات به سعادت و سلامت جامعه مىانجامد كهبا انگيزهاى مصلحانه و براى گشودن گرههاى فكرى فرهنگى گروههاىمختلف بويژه جوانان، تدوين و منتشر شود، در غير اين صورتبهسان تيغدادن در كف زنگى مستخواهد بود.حضرت امام(ره)، با توجه دادن همگان به انتشارات شهر قم، اينقداست را عمق بيشترى بخشيده، مىفرمايد:«تبليغات بايد بر اساس معنويات باشد. معنويات اساس اسلاماست... توجه داشته باشيد كتابها و چيزهاى ديگرى كه از قممنتشر مىشود غير از كتابهايى است كه در ساير شهرها منتشرمىشود. قم شهر علم و اسلام است. اگر خطايى از قم منتشر شود دردنيا علم مىشود. اين موضوع هم بايد مورد توجه باشد كه از قمچيز خلافى منتشر نشود. خداوند به همه شما توفيق دهد.»
بانوان قم
نگاه تيزبين رهبرى، دقيق و حساس است و از بلنداى بصيرت بهيكايك افراد و صحنهها مىنگرد. حضرت امام(ره)، كه از آغاز نهضتبر حضور تمامى گروهها بويژه بانوان در خروش ميليونى مردمىتاكيدى شايان داشت، حضور زنان قم را در نهضت، چشمگير مىشمردو مىفرمود:«نام بزرگ ملت ايران در عالم به رشد سياسى ثبتشد. نام بزرگقم در بين ايران به رشد سياسى و فعاليت و جانفشانى در تاريخثبتشد. نام بزرگ چهارمردان در فداكارى و جاننثارى در تاريخعالم ثبتشد. نام بزرگ بانوان ايران ثبتشد. نام بزرگ بانوانقم ثبتشد. نام بزرگ بانوان چهارمردان ثبتشد. بانوان قم وبانوان چهارمردان پيشرو اين نهضت اسلامى بودند. رشد سياسىخودشان را اثبات كردند. نهضت را راهنمايى كردند.شما رهبران اين نهضت هستيد. بانوان رهبر نهضت ما هستند. مادنباله آنها هستيم. من شما را به رهبرى قبول دارم و خدمتگزارشمايم. خداوند شما را براى اسلام حفظ كند.»«من بايد تشكر كنم از اهالى قم و از بانوان معظم قم كه دريكهمچو اوقاتى كه ماگرفتار ابرقدرتها و قدرتهاى فاسد هستيم وايران از هر طرف مورد حمله آنها هستند، شما بانوان در پشتجبهه آن فعاليتى را مىكنيد كه آن سلحشوران در جبههها... اينيك امرى است كه بسيار مورد تشكر است و بسيار ارزنده است و درپيش خداى تبارك و تعالى ارزندگى شايان دارد.»