موصوف و صفت
و صفت کلمه ای است که ویژگی و احوال موصوف را شرح می دهد مانند: " بزرگ، کوچک "
آنچه حائِز اهمیت است این است که:
صفت در چند ویژگی باید تابع موصوف باشد:
- 1) در تذکیر و تأنیث
- 2) در افراد، مثنی و جمع
- 3) در معرفه و نکره بودن
- 4) در اعراب
مانند: الوردةُ الجمیلتُه فی البیت
الوردة: موصوف (معرفه، مؤنث، مرفوع، مفرد)
الجمیلةُ: صفت (معرفه، مؤنث، مرفوع، مفرد)
در میان اسم ها 3 گروه اسم می باشد که ملحق به صفات می باشند.
- اسم منسوب مانند: مصریّی، ایرانّی
- اسم جامدی که دلالت بر معنای مشتق داشته باشد، مانند: " رأیتُ قائِداً أسداً " " أسد " " شر " در اینجا در معنای " شجاع " به کار رفته است لذا می تواند صفت برای " قائد " واقع شود.
- بعضی از مصادر غیر میمی که سماعی هستند مانند: " ثِقّة، عدل "
تمرین صفت و موصوف
صفت و موصوف را در جملات زیر ببینید:
- بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
اللّه: موصوف
الرحمن: صفت اول
الرحیم: صفت دوم
- سبّح اسم ربّک الأعلی
ربّ: موصوف
الأعلی: صفت
- و جاء و علی قمیصه بدمٍ کذب قال بل سَوَّلَت لکم أنفسکم أمرً فصبرٌ جمیلٌ
صبر: موصوف
جمیل: صفت
- و کلّ إنسانٍ ألزمناء طائره فی عُنُقِه و نُخُرجُ له یوم القیامِته کِتاباً یلقاه منشوراً
انسان: موصوف
الزمناء طائره فی عنقه: جمله و صیغه
کتاباً: موصوف
یلقاه منشوراً: جمله و صیغه
- الإمامُ الإمینُ الرّفیقُ و الوالدُ الشّفیق و الأخُ الشّقیقُ و کالأمِّ البَرَّةِ بالوَلَدِ الصّغیر و مَفزَعُ العِباد
الإمام: موصوف الوالد: موصوف الأخ: موصوف الولد: موصوف
الأمین: صفت اول الرفیق: صفت دوم الشفیق: صفت الشقیق: صفت
الصغیر: صفت الأم: موصوف البرّة: صفت
- هم ذِئابٌ کاسِرَةٌ و وحوشٌ ضاریةٌ
ذئاب: موصوف وحوش: موصوف
کاسرة: صفت ضاریة: صفت
- النُاس ثلاثةٌ: فعالِمٌ ربّانٌی، و متعلِّمٌ علی سبیل نجاةٍ و هَمَجٌ رَعاعٌ أَتباعُ کُلِّ ناعِقٍ یمیلونَ مع کلِّّ ریحٍ لَم یَستَضیئوا بنور العلمِ و لم یَلجَأُوا إلی رُکنٍ وثیقٍ
عالم: موصوف همج: موصوف رکن: موصوف
ربّانی: صفت رَعاع: صفت وثیق: صفت
متعلّم: موصوف ریح: موصوف علی سبیل نجاةٍ: جمله و صیغه
لم یستضیئوا بنور العلم: جمله و صیغه
- العالمُ سراجٌ مُضی ء
سراج: موصوف
قضی ء: صفت
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزاده
تنظیم: نوربخش
