پرسش

سلام می خواستم بدونم مفهوم اکی والان گرم و روش محاسبه ی آن در واکنش اسید و باز و اکسایش و احیا به طور جداگانه چگونه است؟

پاسخ

به نام خدا و با سلام

مقداری از هر ماده، برحسب گرم یا مول، كه كارایی آن در واكنشهای شیمیایی معادل یك گرم هیدروژن است، اكی‌والان یا وزن هم ارز آن ماده می‌گویند. به عنوان مثال 36.5 گرم كلریدریك اسید (HCL = 1 + 35.5) معادل یا داری یك گرم ئیدروژن اسیدی است، درنتیجه این مقدار كلریدریك اسید یك اكی والان گرم آن را تشكیل می‌دهد. درنتیجه انحلال 36.5 گرم از این اسید در یك لیتر محلول، یك محلول یك نرمال را تشكیل می‌دهد پس مولاریته و نرمالیته این ماده با هم برابر است. به مثالی دیگر نیز توجه بفرمائید، سولفوریك اسید دارای فرمول H2SO4 می‌باشد كه جرم مولكولی آن به صورت H2SO4=2+32+64=98 محاسبه می‌گردد. درنتیجه یك مول از این ماده یا 98 گرم از این ماده حاوی 2 گرم ئیدروژن اسیدی است: به عبارت دیگر این مقدار سولفوریك اسید معادل 2 اكی والان گرم از این اسید است، درنتیجه با انحلال یك مول یا 98 گرم از سولفوریك اسید در یك لیتر محلول، محلول به دست آمده دارای مولاریته یك است، زیرا یك مولكول گرم از این ماده در یك لیتر محلول حل گردیده است. اما نرمالیته این اسید برابر 2 می‌باشد، زیرا 98 گرم این ماده معادل دو اكی والان گرم از این ماده است. چون یک مول سولفوریک اسید حاوی دو اتم هیدروژن است، پس وزن اکی والان این اسید برابر است با 98 تقسیم بر 2 یعنی 49 گرم.

برای معین كردن اكی‌والان گرم یك ماده می‌توان از رابطه E=M/N استفاده نمود كه در آن M جرم مولی ماده است. اما مقدار N بستگی به نوع ماده واكنش دارد.
.M/ N وزن نمونه = E اکی والان یا وزن هم ارز

N =برای یک اسید برابر تعداد هیدروژنهای اسیدی، برای یک باز برابر تعداد OH های منفی باز و برای یک نمک برابر تعداد اتم فلزی ضربدر ظرفیت فلز درنمک می باشد. در واکنش های مختلف، N
برحسب نوع واکنش تعیین می شود. در واکنش های اکسیداسیون احیا هم N برابر تعداد الکترون های رد و بدل شده به ازای یک مول می باشد.

به عنوان مثال اکی والان گرم سدیم کربنات Na2CO3 برابر 106 تقسیم بر 2 (تعداد سدیم یعنی 2 ضربدر ظرفیت آن یعنی 1) و برابر 53 گرم می باشد.
برای روی سولفات با جرم مولی 161.5 گرم بر مول و عدد n هم 2 می باشد که حاصل آن 80.75 می شود.
وزن اکی والان گرم کلسیم کلراید 111 تقسیم بر 2 برابر 55.5 گرم می باشد.

وزن اکی والان سدیم استات NaC2H3O2 برابر 82 گرم می باشد.

وزن اکی والان سدیم تیوسولفات Na2S2O3 برابر است با 158 تقسیم بر 2 برابر 79 گرم می باشد.


برای توضیحات مفصلتر به سایت زیر مراجعه نمایید:

HTTP://OLYMPIAD.ROSHD.IR/CHEMISTRY/CONTENT/PDF/0455.PDF


پیروز و سربلند باشید.