پیوند خویشاوندى را استوار سازید
حضرت امیرالمومنین در یكى از سخنان خود، به یكى از ثمرات صله رحم اشاره فرموده است، به همان مطلبى كه از رسول خدا شنیده است. امام صادق از پدران خویش، از حضرت على علیه السلام نقل مى‌كند كه آن جناب از قول پیامبر فرمود: صله رحم حسابرسى روز قیامت را آسان مى‌كند و از مرگ دلخراش پیشگیرى مى‌نماید. «عن ابى عبدالله، عن آبائه، عن على - علیهم السلام - قال: قال رسول الله صلى الله علیه و آله: صلة الرحم تهون الحساب و تقى میتة السوء.»(2)
مضمون فوق اینگونه هم نقل شده است: عن ابى جعفر علیه السلام قال: قال رسول الله صلى الله علیه و آله بر ّالوالدین و صلة الرحم یهونان الحساب. ثم تلا هذه الایه: "والذین یصلون ما امر الله به ان یوصل و یخشون ربهم و یخافون و الحساب."(3) سفارش به صله رحم آنقدر فراوان است و روایات نقل شده در این زمینه چنان زیاد، كه در این مختصر جز به برخى از آن بیانات راهگشا نمى‌توان اشاره كرد: پیامبر درباره تاثیر صله رحم بر فراوانى و تاخیر اجل فرمود: هر كس كه شادمان و مسرور مى‌شود از این كه روزى‌اش فراوان شود و اجلش دیر فرارسد پس باید كه صله رحم كند. «من سره ان یبسط له فى رزقه، و ینسا له فى اجله فلیصل رحمه.»(4)
امام باقر علیه السلام نیز درباره تاثیرات صله رحم فرمود: صله ارحام اعمال دینى آدمى را پاكیره مى‌سازد و دارایى را فزونى مى‌بخشد و بلا را برطرف مى‌سازد و حساب روز قیامت را آسان مى‌كند و مرگ را به تأخیر مى‌اندازد. (قال ابوجعفر علیه السلام، صلة الارحام تزكى الاعمال و تنمى الاعمال، و تدفع البلوى، و تیسر الحساب و تنسى ء فى الرزق.) (5)
صله رحم داراى مراتبى است. پیامبر صلى الله علیه و آله در این باره فرمود: صله رحم كن، هر چند به شربتى از آب، برترین چیزى كه مى‌توان به وسیله آن صله رحم كرد بازداشتن دیگران از آزار اوست. در دنیا صله رحم كنید، هر چند به یك سلام. (قال رسول الله صلى الله علیه و آله: صل رحمك و لو بشربه من ماء و افضل ما یوصل به الرحم كف الاذى عنها. و قال صلى الله علیه و آله: صلوا ارحامكم فى الدنیا و لو بسلام.)(6)
آثار صله رحم چنان است كه همه را در برمى‌گیرد. چنانچه حضرت على علیه السلام از پیامبر اکرم نقل مى‌كند كه فرمود: صله رحم سرزمین‌ها را آباد مى‌كند و عمرها را طولانى مى‌سازد، هر چند كه اهل آن سرزمین خوبان نباشند. (عن على علیه السلام قال: قال رسول الله صلى الله علیه و آله: صله الرحم تعمر الدیار و تزید فى الاعمار، و ان كان اهلها غیر اخیار.) (7)
همچنین از پیامبر نقل است كه فرمود: ان القوم لیكونون فجره ولا یكونون برره. فیصلون ارحامهم فتنمى اموالهم و تطول اعمارهم"؛ شرط صله رحم عمل متقابل نیست. یعنى ما وظیفه داریم صله رحم كنیم، هر چند متقابلا این امر صورت نگیرد.
دستور صریح در این مورد این است كه امیرالمومنین فرمود: به خویشاوندان بپیوندید، هر چند آنها از شما بگسلند. (صلوا ارحامكم و ان قطعوكم. و قال ابوذر: اوصانى رسول الله صلى الله علیه و آله ان اصل رحمى و ان ادبرت.)(8)
به همان شدت و اهمیت كه درباره صله رحم سخن گفته‌اند، درباره قطع رحم نهى اكید فرموده، و آثار سوئى براى آن برشمرده‌اند. از جمله آن كه:
- قاطع رحم به بهشت نمی‌رود. (9)
- قطع رحم موجب سرعت مرگ و كوتاهى عمر مى‌شود. (10)
- قطع رحم دارایی‌ها را به باد مى‌دهد. (11)
- سرزمین‌ها را ویران مى‌سازد. (12)
- نسل آدمى را منقطع مى‌كند. (13)
پی‌نوشت‌ها:
1- نهج البلاغه، وصیت حضرت به امام حسن علیه السلام.2- بحارالانوار، ج 71، ص 94.
3- تفسیر عیاشى، ج 2، ص 223 .
4- بحار الانوار، ج 71، ص 9.
5- اصول كافى، ج 2، ص 150.
6- بحارالانوار، ج 71، صص 103 و 104.
7- بحارالانوار، ج 71، ص 94.
8- بحارالانوار، ج 72، صص 91 و 92 .
9- بحارالانوار، ج 71، ص 91.
10- بحارالانوار، ج 71، ص 94 و 138.
11- بحارالانوار، ج 71، ص 138.
12- بحارالانوار، ج 71، ص 134.
13- بحارالانوار، ج 71، ص 134.
منبع:
کتاب آخرین دیدار، نادر فضلی .
