تبیان، دستیار زندگی
توسل هرگز به این معنا نیست كه چیزى را از شخص پیامبر یا امام مستقلا تقاضا كنند، بلكه با سوگند دادن خداوند به مقام پیامبران و اولیا، آنان را واسطه و شفیعى براى برآورده شدن دعا از سوى خداوند قرار مى دهند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا به امامان و پیامبران توسل می جوییم؟

توسل


توسل هرگز به این معنا نیست كه چیزى را از شخص پیامبر یا امام مستقلا تقاضا كنند، بلكه با سوگند دادن خداوند به مقام پیامبران و اولیا، آنان را واسطه و شفیعى براى برآورده شدن دعا از سوى خداوند قرار مى دهند.


از آیات قرآن استفاده مى شود كه وسیله قرار دادن مقام انسان صالحى در پیشگاه خدا و طلب چیزى از خداوند به خاطر او، هیچ مانعى ندارد و منافات با توحید هم ندارد، در میان مسلمانان رایج است به هنگام توسل به ارواح مقدّسه و روح مقدس پیامبر (صلى الله علیه وآله) از او مى خواهند كه از خداوند بخواهد گناه او را ببخشد و حاجت دنیوى و یا اخروى او را برآورده كند.

متوسلان با معرفت، براى این اسباب، نه اصالتى قائل اند و نه استقلالى، بلكه آنان را وسیله اى مى دانند كه خداى سبب ساز آنها را مجارى فیض و طریق وصول رحمت خود قرار داده و خود نیز مۆمنان را بر توسل بر چنین اسبابى امر نموده است:

1. یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ... اى كسانى كه ایمان آورده اید، تقواى خدا را پیشه كنید و وسیله اى براى تقرّب به او برگزینید. (مائده (5)، آیه 35)

اگر نماز و روزه و كلیّه فرایض الهى وسیله اى براى رسیدن به قرب الهى است، دعاى انبیا و اولیاىِ پاك خدا نیز به حكم آیات قرآن وسیله است و توجه به این وسایل، عین توجه به آفریننده وسیله است. وسیله، معناى بسیار وسیعى دارد و هر كار و هر چیزى را كه باعث نزدیك شدن به پیشگاه مقدس پروردگار شود، شامل گردد.

شفاعت پیامبران و امامان و بندگان صالح خدا كه طبق صریح قرآن باعث تقرّب به پروردگار مى گردد، در مفهوم وسیع توسل داخل است، حتى سوگند دادنِ خدا به مقام پیامبران و امامان و صالحان، كه نشانه علاقه به آنها و اهمیت دادن به مقام و مكتب آنان مى باشد، جزء مفهوم توسل است.

توسل هرگز به این معنا نیست كه چیزى را از شخص پیامبر یا امام مستقلا تقاضا كنند، بلكه با سوگند دادن خداوند به مقام پیامبران و اولیا، آنان را واسطه و شفیعى براى برآورده شدن دعا از سوى خداوند قرار مى دهند.

قرآن مى فرماید توسل جستن به پیامبر(صلى الله علیه وآله) و یا امام(علیه السلام) و شفیع قرار دادن پیامبر به درگاه خدا و وساطت او براى گنهكاران، مۆثر است و موجب پذیرش توبه و رحمت الهى است.

بدیهى است كه پیامبر (صلى الله علیه وآله) آمرزنده گناه نیست; او تنها مى تواند از خدا طلب آمرزش كند. درخواست شفاعت و توسل، همان درخواست دعاست. شفاعت پیامبر گرامى (صلى الله علیه وآله) و دیگر شافعان، جز دعا و نیایش به درگاه الهى چیز دیگر نیست. در سایه قرب و مقامى كه آنان در پیشگاه خداوند دارند، با دعایى كه براى گنهكاران مى كنند، خداوند لطف خود را شامل حال افراد گنهكار نموده و آنان را مى بخشد. «یا وَجیهاً عِنْدالله اِشْفَعْ لَنا عِنْدَالله»

2. وَ لَوْ اَنَّهُمْ اِذْ ظَلَمُوا اَنْفُسَهُمْ جآۆُكَ فاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسوُلُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوّاباً رَحیماً ـ و اگر این مخالفان هنگامى كه به خود ستم مى كردند به نزد تو مى آمدند و از خدا طلب آمرزش مى كردند و پیامبر هم براى آنها استغفار مى كرد، خدا را توبه پذیر و مهربان مى یافتند. (نساء (4)، آیه 64)

بدیهى است كه پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمرزنده گناه نیست; او تنها مى تواند از خدا طلب آمرزش كند. درخواست شفاعت و توسل، همان درخواست دعاست. شفاعت پیامبر گرامى (صلى الله علیه وآله) و دیگر شافعان، جز دعا و نیایش به درگاه الهى چیز دیگر نیست. در سایه قرب و مقامى كه آنان در پیشگاه خداوند دارند، با دعایى كه براى گنهكاران مى كنند، خداوند لطف خود را شامل حال افراد گنهكار نموده و آنان را مى بخشد. «یا وَجیهاً عِنْدالله اِشْفَعْ لَنا عِنْدَالله»

آیات قرآن گواهى مى دهد كه طلب آمرزش پیامبر در حقّ افراد كاملا مۆثر و مفید است: (وَاسْتَغْفَرْ لِذَنْبِكَ وَ لِلْمُۆْمِنینَ); (محمد (47)، آیه 19) براى گناه خود و براى مۆمنان، طلب آمرزش بنما.

بنابراین، توسل به خود قرآن هم فوایدى دارد.

3. (و نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرآن ما هُوَ شِفاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُۆْمِنینَ وَ لایَزیدُ الظّالِمینَ الاّ خَساراً); و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است، براى مۆمنان نازل مى كنیم و ستمگران را جز زیان نمى افزاید. (اسراء (17)، آیه 82)

قرآن در صدد پاكسازى انواع بیمارى هاى فكرى و اخلاقى از فرد و جامعه است.

قرآن، داروىِ شفابخشى است براى آنها كه از بیمارى دلبستگى به دنیا و وابستگى به مادیات رنج مى برند.

قرآن، نسخه شفابخشى است براى آنانى كه مى خواهند از پرده هاى ظلمانى شهوات كه آنها را از رسیدن به قرب پروردگار بازداشته است، رها شوند.

4. قَدْ جائَتْكُمُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِى الصُّدُورِ); اندرزى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است، و درمانى براى آنچه در سینه هاست.(یونس (10)، آیه 57)

قالَ النَّبى (صلى الله علیه وآله): مَنْ لَمْ یَسْتَشْفِ بِالْقُرآن فَلا شِفاهُ الله; پیامبر خدا (صلى الله علیه وآله) فرمودند: هر كسى كه از قرآن درمان نخواهد، خداوند او را درمان نمى كند

5. قال عَلِىٌ(علیه السلام): وَ عَلَیْكُمْ بِكِتابِ الله فَاِنَّهُ الْحَبْلُ الْمَتین وَ النُّورُ الْمُبین وَ الشِّفاءُ النّافِع; حضرت على (علیه السلام) فرمودند: به كتابِ خدا روى آورید، زیرا قرآن، ریسمانى محكم و نورى است آشكار و درمانى است سودمند.(نهج البلاغه، خطبه 156)

قرآن نه تنها درمان بیمارى است، بلكه بعد از بهبودى، در دوران نقاهت هم، بیماران را با پیام هاى گوناگونش تقویت مى كند، به همین دلیل بعد از واژه شفا، واژه رحمت آمده است.

6. قالَ النَّبى(صلى الله علیه وآله): مَنْ لَمْ یَسْتَشْفِ بِالْقُرآن فَلا شِفاهُ الله; پیامبر خدا (صلى الله علیه وآله) فرمودند: هر كسى كه از قرآن درمان نخواهد، خداوند او را درمان نمى كند. (بحارالانوار، ج 89، ص 176)

7. قالَ الْمَعْصُوم (علیه السلام): فِى الْقُرآنِ شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داء; امام معصوم (علیه السلام) فرمودند: در قرآن، شفاى از هر دردى وجود دارد. (بحارالأنوار، ج 89، ص 176)

8. عَنْ اَبى الْحَسَن (علیه السلام) قالَ: اِذا خِفْتَ أمْراً فَاْقَرأ آیَةً مِنَ الْقُرآنِ مِنْ حَیْثُ شِئْتَ ثُمَّ قُلْ: اَللّهُمَّ اكْشِفْ عَنِّىَ الْبَلاء ثَلاثَ مَراْت; امام موسى بن جعفر (علیهما السلام) فرمودند: هر گاه امرى بر تو مخفى شد، صد آیه از قرآن از هر جاى آنْ كه خواستى بخوان، پس از آن سه بار بگو: خدایا! بلا را از من برطرف كن (دور کن). (بحارالانوار، ج 8، ص 176)

فرآوری: آمنه اسفندیاری

بخش قرآن تبیان      


منابع:

کتاب: رمضان ماه خدا ـ زین العابدین احمدی ، حسنعلی احمدی

سایت شیعه سرچ