روز نجوم در زعفرانیه
دوربین و قلم و کاغذ را برداشتم و به اتفاق یکی از دوستانم که هیچ علاقه ای به نجوم نداشت! عازم بوستان زعفرانیه شدم. خیابانها خیلی شلوغ نبود و بعد از نیم ساعت به پارک رسیدم. از جمعیتی که آنجا موج می زد به راحتی توانستیم محل نمایشگاه را پیدا کنیم.اولین چیزی که نظر ما را به خود جلب کرد گنبد رصدخانه ی این بوستان بود که عظمت خاصی به ساختمان آنجا می داد. از یکی از بچه هایی که کنارم ایستاده بود و مسئول یکی از غرفه ها بود، پرسیدم: این تلسکوپ چند اینچه؟ گفت: 6 اینچ!
باران به شدت می بارید و همه جا را خیس کرده بود از بخت ما، همه غرفه ها یا وسائل خود را جمع کرده بودند یا با نایلون های ضخیم آنها را پوشانده بودند که باعث شده بود بازدید کردن از نمایشگاه بسیار سخت شود بعد از یک بازدید سطحی و آبکی ( به خاطر بارش باران!) و کم شدن بارش باران ما هم کار خود را شروع کردیم.
حدود 20 غرفه در اطراف حوض مستطیلی شکل و میدان بوستان چیده شده بود البته به زحمت می توان نام غرقه بر آنها گذاشت چون هر کدام
شامل یک میز پلاستیکی و یک قطعه یونولیت برای نصب پوسترهای غرفه داران بود.
غرفه داران و کسانی که در پشت میزها حضور داشنتد اغلب نوجوانانی بودند که در همین رصدخانه زعفرانیه، نجوم را زیر نظر مرد همه فن حریف این مرکز جناب آقای دکتر نوروزی فراگرفته بودند البته سهم دخترها خیلی بیشتر از پسرها بود .
به جز غرفه های نجومی چند غرفه متفرقه مانند تبلیغ قهوه و نسکافه هم حضور داشتند که با توجه به بارش باران وجودشان بسیار دلگرم کننده بود!
هر کدام از گروه ها موضوع خاصی را انتخاب کرده بودند و به ساخت وسائل مرتبط با آن پرداخته بودند و یا از روی لب تاپ و عکس و نقشه به بازدیدکنندگان توضیح می دادند.
این شما و این هم گزارش تصویری از برگزاری روز نجوم در بوستان زعفرانیه:
1. غرفه ای واقعا جذاب که در آن چند نفر از کارکنان نیروی دریایی به توضیح کاربرد شناخت آسمان در سفرهای دریایی می پرداختند و همچنین نحوه کارکرد GPS و دیگر تجهیزات دریایی را برای بازدید کنندگان شرح می دادند.
2. در این غرفه که نامش « از ما بپرسید» بود چند نفر از محصلین رصدخانه به تمامی سوالات نجومی بازدیدکنندگان البته در سطح توانشان پاسخ می دادند.
3. این غرفه نامش « ابزارشناسی » است البته هیچ ربطی به ابزارآلات نجومی ندارد! در اینجا به توضیح ایستگاه های فضایی می پرداختند و چند نوع از تلسکوپهای موجود در خارج از جو زمین را برای بازدیدکنندگان به نمایش درآورده بودند که نمونه ای از آن را در تصاویر می بینید.
4.یکی از قسمتهای که ما برای تهیه گزارش خیلی سختی کشیدیم همین بخش بود. اعضای این گروه دهانه ای از سطح سیاره مریخ را به همراه چند کاوشگر ساخته بودند و توضیحاتی را پیرامون این قسمت از سیاره به علاقه مندان ارائه می دادند. کم کم بارش باران دهانه ی مریخِ آنها را تبدیل به یک تپه گل می کرد اما سریع آن را برداشتند و بردند و ما را از تماشایش محروم ساختند ولی ما کار خودمان را کردیم وخوشبختانه چند عکس از آن گرفتیم.
5. در کنار این همه غرفه جورواجور جایی هم برای نقاشی کودکان در نظر گرفته شده بود.
6.یکی از غرفه هایی که مرا به وجد آورد همین غرفه بود. شما وزن و سن خود را برای آنها می نوشتید و وزن و سن خود را روی هر سیاره ای که می خواستید تحویل می گرفتید!
البته این تنها قسمتی از فعالیت جالب این گروه بود. بچه های این غرفه چند بطری به تعداد سیارات منظومه شمسی درست کرده بودند و روی هر
کدام نام آنها را نوشته بودند. بازدیدکنندگان بطری مربوط به زمین را( که واحد ثابت جرم بود) در یک دست می گرفتند و با دست دیگر بطری مربوط به سایر سیارات را بلند می کردند.آنها به راحتی متوجه تفاوت وزن در سیارات مختلف می شدند. برای مثال اگر وزن بطری درسیاره زمین 1 کیگوگرم است همین بطری در مشتری حدود 5ر2 کیلوگرم وزن خواهد داشت. در این غرفه همان طور که در تصاویر معلوم است سیارات منطومه شمسی را شبیه سازی کرده اند و در مورد هر کدام به بازدیدکنندگان توضیح می دهند.
8.یکی از کارهای ابتکاری و جالب دیگر این نمایشگاه به تصویر کشیدن قسمتی از آسمان شب و صور فلکی در زیر یکی از آلاچیق های پارک بود که در آن به شرح سرگذشت هر صورت فلکی و افسانه های مربوط به آن می پرداختند.
9.قسمتی از این نمایشگاه را به فروش پوستر، کتاب، نرم افزار و هر چیز نجومی دیگر اختصاص داده بودند که با استقبال خوبی هم روبرو شد. البته این آقا مجبور شد به خاطر بارش باران بقیه فروش خود را از زیر نایلون ادامه دهد.
10. باز هم ، آقای دکتر نوروزی دست به کار شد و چند سخنرانی بسیار مفید پیرامون مباحث نجومی انجام داد. صفی را که در تصویر راست مشاهده می کنید به خاطر شرکت در برنامه ایشان است.
البته سر ایشان خیلی شلوغ بود و با انبوهی از سولات والدین برای چگونه منجم شدن بچه هایشان روبرو شده بودند!
11. یکی از غرفه های وافعا زیبای این نمایشگاه غرفه بچه های انجمن نجوم تبیان بود که به حق یک سر و گردن از بقیه غرفه ها بالاتر بود.
این گروه یکی از معدود غرفه هایی بود که مطالب بسیاری برای ارائه داشت که به اختصار به چند مورد از آنها اشاره می کنیم:
- توزیع یک مجموعه مقاله ی الکترونیکی از طریق بلوتوث ( این مجموعه توسط اعضای انجمن نوشته و یا جمع آوری شده بود.)
- توزیع CD شامل گاهنامه الکترونیکی انجمن، یک نرم افزار نجومی و چند فیلم مرتبط یا علوم اختر فیزیک
- نمایش ابزارآلات باستانی نجومی شامل اسطرلاب، ربع جداری، ذات الحلق و ...
- استفاده از دوربین دوچشمی و توضیح طرز کار آن
12.در اینجا ماکت استون هنج و یک رصدخانه قدیمی در ایران باستان هم وجود داشت و دخترخانم 15 ساله ای که آن را توضیح می داد واقعا بر مطالب خود مسلط بود.
13.به نظر شما این غرفه چه چیزی ارائه کرده بود؟
14.ساعت آفتابی هم که مشتری پروپا قرص این جور نمایشگاه هاست! و بدون او نمایشگاه معنایی ندارد.
اگرچه روز نجوم در این بوستان بسیار با شکوه برگزار شد ولی نقضهای فراوانی داشت که امیدوارم در آینده جبران شد اما در هر حال حضور پررنگ نوجوانان در این برنامه ظهور نسلی درخشان در آینده نجوم کشور را نوید می دهد.
تنظیم برای تبیان:
ا.م.گمینی