تبیان، دستیار زندگی
نقش آمار در ارائه سیماى روشن‏تر از هر موضوع و حادثه،غیر قابل انكار است.لیكن‏در حادثه كربلا و مسائل قبل و بعد از آن،با توجه به اختلاف نقلها و منابع،نمى‏توان در بسیارى از جهات، آمار دقیق و مورد اتفاق ذكر كرد و آنچه نقل شده،گاهى تفاوتهاى‏بسیارى با هم دارد.در
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نهضت کربلا در آمار

عاشورا

نقش آمار در ارائه سیماى روشن‏تر از هر موضوع و حادثه،غیر قابل انكار است.لیكن‏در حادثه كربلا و مسائل قبل و بعد از آن،با توجه به اختلاف نقلها و منابع،نمى‏توان در بسیارى از جهات، آمار دقیق و مورد اتفاق ذكر كرد و آنچه نقل شده،گاهى تفاوتهاى ‏بسیارى با هم دارد.در عین حال بعضى از مطالب آمارى،حادثه كربلا را گویاتر مى‏سازد.

به همین دلیل به ذكر نمونه‏هایى از ارقام و آمار مى‏پردازیم: (3) مدت قیام امام حسین‏«ع‏»از روز امتناع از بیعت با یزید،تا روز عاشورا 175 روزطول كشید:12 روز در مدینه،4 ماه و 10 روز در مكه،23 روز بین راه مكه تا كربلا و8 روز در كربلا(2 تا 10 محرم).

منزلهایى كه بین مكه تا كوفه بود و امام حسین آنها را پیمود تا به كربلا رسید18 منزل بود(معجم البلدان).

فاصله منزلها با هم سه فرسخ و گاهى پنج فرسخ بود.

منزلهاى میان كوفه تا شام 14 منزل بود كه اهل بیت را در حال اسارت از آنها عبوردادند.

نامه‏هایى كه از كوفه به امام حسین‏«ع‏»در مكه رسید و او را دعوت به آمدن كرده‏بودند 12000 نامه بود(طبق نقل شیخ مفید).

سید الشهداء روز عاشورا براى 10 نفر مرثیه خواند و در شهادتشان سخنانى فرمودو آنان را دعا،یا دشمنان آنان را نفرین كرد.اینان عبارتند از:على اكبر،عباس،قاسم،عبد الله بن حسن، عبدالله طفل شیر خوار،مسلم بن عوسجه،حبیب بن مظاهر،حر بن یزیدریاحى،زهیر بن قین و جون.و در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت فرستاد

بیعت كنندگان با مسلم بن عقیل در كوفه 18000 نفر،یا 25000 نفر و یا 40000 نفر گفته شده است.

شهداى كربلا از اولاد ابى طالب كه نامشان در زیارت ناحیه آمده است 17 نفر.

شهداى كربلا از اولاد ابى طالب كه نامشان در زیارت ناحیه نیامده 13 نفر.سه نفر هم‏كودك از بنى هاشم شهید شدند،جمعا 33 نفر.این افراد به این صورت‏اند:امام حسین‏«ع‏» 1 نفر،اولاد امام حسین 3 نفر،اولاد على‏«ع‏»9 نفر، اولاد امام حسن 4 نفر،اولاد عقیل‏12 نفر، اولاد جعفر 4 نفر.

غیر از امام حسین‏«ع‏»و بنى هاشم،شهدایى كه نامشان در زیارت ناحیه مقدسه و برخى منابع دیگر آمده است 82 نفرند.غیر از آنان،نام 29 نفر دیگر در منابع متأخرتر آمده ‏است.

جمع شهداى كوفه از یاران امام 138 نفر.تعداد 14 نفر از جمع این جناح حسینى،غلام بوده‏اند.

شهدایى كه سرهایشان بین قبایل تقسیم شد و از كربلا به كوفه بردند 78 نفر بودند.

تقسیم سرها به این صورت بود:قیس بن اشعث،رئیس بنى كنده 13 سر،شمر رئیس‏هوازن 12 سر،قبیله بنى تمیم 17 سر،قبیله بنى اسد 16 سر،قبیله مذحج 6 سر،افرادمتفرقه از قبایل دیگر 13 سر.

سید الشهدا هنگام شهادت 57 سال داشت.

پس از شهادت حسین‏«ع‏»33 زخم نیزه و 34 ضربه شمشیر،غیر از زخمهاى تیر بر بدن آن حضرت بود.

این ماهى فتاده به دریاى خون كه هست       زخم از ستاره بر تنش افزون،حسین توست (4)

شركت كنندگان در اسب تاختن بر بدن امام حسین 10 نفر بودند.

تعداد سپاه كوفه 33 هزار نفر بودند كه به جنگ امام حسین آمدند.آنچه در نوبت‏اول آمد تعداد 22 هزار بودند به این صورت:عمر سعد با 6000،سنان با 4000،عروة بن‏قیس با 4000، شمر با 4000،شبث بن ربعى با 4000.آنچه بعداً اضافه شدند: یزید بن‏ركاب كلبى با 2000،حصین بن نمیر با 4000،مازنى با 3000،نصر مازنى با 2000 نفر.

سید الشهداء روز عاشورا براى 10 نفر مرثیه خواند و در شهادتشان سخنانى فرمودو آنان را دعا،یا دشمنان آنان را نفرین كرد.اینان عبارتند از:على اكبر،عباس،قاسم،عبد الله بن حسن، عبدالله طفل شیر خوار،مسلم بن عوسجه،حبیب بن مظاهر،حر بن یزیدریاحى،زهیر بن قین و جون.و در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت فرستاد:

مسلم و هانى.

امام حسین‏«ع‏»بر بالین 7 نفر از شهدا پیاده رفت:مسلم بن عوسجه،حر،واضح‏رومى،جون، عباس،على اكبر،قاسم.

سر سه شهید را روز عاشورا به جانب امام حسین‏«ع‏»انداختند:عبد الله بن عمیركلبى،عمرو بن جناده،عابس بن ابى شبیب شاكرى.

سه نفر را روز عاشورا قطعه قطعه كردند:على اكبر،عباس،عبد الرحمن بن عمیر.

مادر 9 نفر از شهداى كربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسربودند:عبد الله بن حسین كه مادرش رباب بود،عون بن عبد الله جعفر،مادرش زینب،قاسم بن حسن مادرش رمله،عبد الله بن حسن مادرش بنت‏شلیل جیلیه،عبد الله بن مسلم‏مادرش رقیه دختر على‏«ع‏»،محمد بن ابى سعید بن عقیل،عمرو بن جناده،عبد الله بن وهب‏كلبى مادرش ام وهب،على اكبر(بنا به نقلى مادرش لیلى،كه ثابت نیست).

5 كودك نابالغ در كربلا شهید شدند:عبد الله رضیع شیر خوار امام حسین،عبد الله بن‏حسن، محمد بن ابى سعید بن عقیل،قاسم بن حسن،عمرو بن جناده انصارى.

5 نفر از شهداى كربلا،از اصحاب رسول خدا بودند:انس بن حرث كاهلى،حبیب بن مظاهر، مسلم بن عوسجه،هانى بن عروه،عبد الله بن بقطر عمیرى.

در ركاب سید الشهداء،تعداد 15 غلام شهید شدند:نصر و سعد(از غلامان‏على‏«ع‏»)، منحج(غلام امام مجتبى‏«ع‏»)،اسلم و قارب(غلامان امام حسین‏«ع‏»)حرث‏غلام حمزه،جون غلام ابوذر،رافع غلام مسلم ازدى،سعد غلام عمر صیداوى،سالم غلام‏بنى المدینه،سالم غلام عبدى،شوذب غلام شاكر،شیب غلام حرث جابرى،واضح غلام‏حرث سلمانى.این 14 نفر در كربلا شهید شدند.سلمان غلام امام حسین‏«ع‏»،كه آن‏حضرت او را به بصره فرستاد و آنجا شهید شد.

زنانى كه در كربلا بودند:زینب،ام كلثوم،فاطمه،صفیه،رقیه،ام هانى(این 6 نفر ازاولاد امیر المؤمنین بودند)فاطمه و سكینه(دختران سید الشهدا)رباب،عاتكه،مادر محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقیل،فضه نوبیه،كنیز خاص حسین(ع)،مادر وهب بن عبد الله.

2 نفر از یاران امام حسین‏«ع‏»روز عاشورا اسیر و شهید شدند:سوار بن منعم و موقع بن ثمامه صیداوى.

4 نفر از یاران امام در كربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسیدند:سعد بن‏حرث و برادرش ابو الحتوف،سوید بن ابى مطاع(كه مجروح بود) و محمد بن ابى سعید بن‏عقیل.

7 نفر در حضور پدرشان شهید شدند:على اكبر،عبد الله بن حسین،عمرو بن جناده،عبد الله بن یزید،عبید الله بن یزید،مجمع بن عائذ،عبد الرحمن بن مسعود.

5 نفر از زنان از خیام حسینى به طرف دشمن بیرون آمده و حمله یا اعتراض كردند:

كنیز مسلم بن عوسجه،ام وهب زن عبد الله كلبى،مادر عبد الله كلبى،زینب كبرى،مادرعمرو بن جناده.

زنى كه در كربلا شهید شد مادر وهب(همسر عبد الله بن عمیر كلبى)بود.

زنانى كه در كربلا بودند:زینب،ام كلثوم،فاطمه،صفیه،رقیه،ام هانى(این 6 نفر ازاولاد امیر المؤمنین بودند)فاطمه و سكینه(دختران سید الشهدا)رباب،عاتكه،مادر محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقیل،فضه نوبیه،كنیز خاص حسین(ع)،مادر وهب بن عبد الله.

منبع:

محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.